De juridische praktijk ontvangt steeds vaker klachten over oplichters die zich voordoen als overheidsdiensten en proberen om bedrijven geld af te troggelen. Meesteroplichters (mis)(ge)bruiken zelfs het Belgisch Staatsblad om de buit binnen te halen. In deze nieuwsbrief zullen we kort de constitutieve bestanddelen van het misdrijf ‘oplichting’ toelichten, om het vervolgens verder toe te spitsen op de bedrijfswereld.
1 Oplichting: artikel 496 Sw
Het misdrijf oplichting werd door de wetgever ingeschreven in artikel 496 van het Strafwetboek,
waarbij de afgifte van de
gelden/goederen reeds van in den beginne
onrechtmatig is, wegens het bedrog van de
oplichter.
Om te kunnen spreken van oplichting dient er
aldus voldaan te zijn aan drie constitutieve
elementen:
Vooreerst dient er sprake te zijn van ‘het doen
afgeven of leveren van gelden/roerende
goederen’.
Daarnaast dient de oplichter gebruik te maken
van ‘bedrieglijke middelen’ die ‘geleid hebben
tot de afgifte‘. Deze bedrieglijke middelen
worden op hun beurt limitatief opgesomd in de
wet, zijnde:
– het gebruik maken van een valse
naam;
– het gebruik maken van een valse
hoedanigheid;
– het gebruik maken van een listige
kunstgreep.
Vooral dit laatste bedrieglijk middel heeft in de
rechtspraak en rechtsleer aanleiding gegeven
tot discussie. Om te kunnen spreken van een
listige kunstgreep zal de leugen op zich niet
volstaan, doch dienen er eveneens bijkomende
handelingen worden gesteld die de leugen
geloofwaardig maken.
Tot slot vereist de wetgever een bijzonder
opzet in hoofde van de oplichter, zijnde ‘het
oogmerk om zich een zaak toe te eigenen, dat
aan een ander toebehoort.‘
2 Oplichters viseren nu ook bedrijven
In het verleden spitsten oplichters zich vooral
toe op makkelijke, particuliere prooien. De dag
van vandaag gaan oplichters vaak
gesofisticeerder aan de slag, waardoor ze ook
grotere winsten willen binnenhalen.
Om die grote winsten te kunnen behalen,
richten oplichters zich steeds vaker op de
bedrijfswereld.
3 Technieken
De oplichters worden steeds creatiever en
gebruiken hiervoor allerhande technieken.
Personen die zich uitgeven voor iemand van de
FOD Financiën, met het verzoek om te willen
adverteren in een publicatie van de fiscus.
Reclameronselaars die op hun facturen gebruik
maken van het logo van de Vlaamse Overheid.
Ondernemingen die de vraag krijgen om hun
gegevens in te vullen op een schimmige
website. Dit zijn stuk voor stuk
oplichterspraktijken die hoe langer hoe meer
de revue passeren.
Oplichters misbruiken nu ook het Belgisch
Staatsblad om bedrijven op te lichten. Via een
officiële publicatie laten ze zichzelf tot
gedelegeerd bestuurder van uw bedrijf
benoemen. Daarna halen ze – mits wat
handigheid – kapitaal van de bedrijfsrekening.
4 Oplichters stoppen
Om deze praktijken te counteren, kunt u zelf
enkele zaken ondernemen:
– Wees in de eerste plaats op je hoede.
Overheidsdiensten vermelden in hun
officiële communicatie altijd hun
ondernemingsnummer. Kijk na of dit
nummer inderdaad vermeld is en
controleer bij de KBO of via
gespecialiseerde bedrijven of dit
nummer wel correct is.
– Bezoek bij twijfel de lijst met
schimmige reclameronselaars die bij
de FOD Economie bekend zijn.
– Volg statutenwijzigingen binnen uw
bedrijf goed op om bij eventuele
pogingen tot oplichting via het
Staatsblad snel in te grijpen.
5 Tips
Gespecialiseerde bedrijven zoals Graydon verwerken dagelijks alle publicaties die verschijnen in het Belgisch Staatsblad. Via monitoring krijgt u direct een bericht als er één van uw bedrijf bij is. Zo kunt u snel reageren als het om een poging tot fraude gaat.
Besluit
Oplichting is een probleem van alle tijden. Door zelf waakzaam te zijn kunnen er al een heel aantal euvels worden vermeden. Indien u, ondanks uw waakzaamheid, toch te maken krijgt met oplichters, wacht dan niet te lang en consulteer onmiddellijk uw advocaat die dan de nodige gerechtelijke stappen kan ondernemen om uw gelden nog te kunnen recupereren.
