“Like onze pagina en maak kans op een reis naar een exclusief 4-sterrenhotel”. Wie kent ze niet, de Facebook- en andere online campagnes waarmee ondernemingen zich op creatieve wijze proberen te profileren. Zeker op social media is de verleiding groot om campagnes op poten te zetten waarbij handig gevist wordt naar ‘likes’ of ‘shares’ in ruil voor een kans op de nieuwste I-phone of een uniek weekendje weg naar de Duitse moezelstreek. Het organiseren van dergelijke campagnes vergt niet veel moeite, maar zijn zij ook in overeenstemming met de huidige regelgeving?
1 Situering
Bij het op touw zetten van online campagnes op social media dient de jonge ondernemer zich behalve voor een foutief hashtaggebruik ook vragen te stellen naar de relevante wetgeving.
Loterijen en kansspelen zijn immers nog steeds principieel verboden in België en ook Facebook heeft strikte regels omtrent “like-, deel- en winacties”. Weinigen zullen weten dat er zelfs ernstige strafsancties aan te pas kunnen komen indien men zich waagt aan het organiseren van een verboden loterij of kansspel.
2 Belgische wetgeving
Wanneer men een spel lanceert waarbij de kans op winst uitsluitend van het toeval afhangt, loopt men al snel het risico om in België als verboden loterij te worden gekwalificeerd. Het feit dat deze ‘loterij’ gratis is doet er zelfs niet toe.
Ook de sympathieke beenhouwer uit de straat die met de wervelende slogan “like onze pagina en win een verrassingsbarbecue” om ‘likes’ vist, of de sportvereniging die op Facebook gratis tickets voor de Daviscup belooft aan de 100e ‘liker’, organiseert een verboden loterij.
Naast loterijen zijn in België ook kansspelen met inzet verboden. Hiermee worden de spelen bedoeld, waarbij de kans op winst of verlies niet louter van toeval afhangt, maar waarbij de behendigheid – in welke zin ook – van de deelnemer een rol speelt. Deze rol mag zelfs minimaal zijn.
Nu weet u ineens ook waarom u soms enkele eenvoudige kennisvragen dient te beantwoorden vooraleer u aan een wedstrijd kunt deelnemen. Ook hier is de jonge ondernemer best op zijn hoede: is het aandeel van de deelnemer aan het kansspel verwaarloosbaar, dan dreigt alsnog een kwalificatie als verboden loterij. Weinig rechters zouden bijvoorbeeld de vraag “Op welke datum valt Kerstmis” als een ernstige intellectuele bijdrage van de deelnemers kwalificeren. Dergelijke kansspelen zijn niet verboden voor zover ze gratis zijn: er mag in dergelijk geval geen enkele in geld waardeer-bare inzet gevraagd worden.
Indien u een wedstrijd heeft uitgedacht, waarvoor de kwalificatie als verboden loterij of kansspel niet dreigt, dient u zich overigens nog te schikken naar verschillende andere wettelijke bepalingen. Wanneer u gegevens verwerkt van deelnemers, dient u te handelen conform de Privacywetgeving, en bijgevolg onder meer aangifte te doen bij de Privacy-commissie. Ook dient u in uw publieke communicatie te handelen naar de bepalingen van het Wetboek van Economisch Recht, die erop gericht zijn de consument te beschermen en oneerlijke marktpraktijken te voorkomen. Tot slot stelt u ook best op voorhand een wedstrijdreglement op, waarin de spelregels uiteengezet worden.
3 Facebook policy
De kous is echter nog niet af indien de jonge ondernemer zijn online campagne volledig heeft afgestemd op de Belgische wetgeving. Ook de eigen policies van Facebook of andere populaire social media kunnen roet in het eten gooien.
Facebook verbiedt o.a. het gebruik van persoonlijke tijdlijnen voor het beheer van promoties (bv. “deel op je tijdlijn om mee te doen” of “deel op de tijdlijn van je vrienden voor een grotere kans op prijzen” zijn niet toegestaan).
De reden hiervoor is simpel: “Relevantie”. Facebook wil dat mensen pagina’s ‘liken’ omdat ze deze pagina’s echt leuk vinden, niet omdat ze hiermee prijzen kunnen winnen. Enkel op deze manier kan Facebook gerichter adverteren naar haar gebruikers toe en dus meer reclame-inkomsten genereren.
